सागर पौडेल
कपिलवस्तुको बाणगंगा ६ का ढुनमुन थारु यतिवेला धमाधम मुर्ति बनाउन व्यस्त छन् । दशै नजिकिदै जादाँ दुर्गा मुर्ति बनाउन भ्याई न भ्याई छ । वर्षेनी मुर्ति बनाएर जिविकोपार्जन गर्दै आएका उनी यसपाली भने चिन्तित छन् ।
कोरोना भाईरसका कारण भएको नाकाबन्दीले भारतिय मुर्तिकारहरु प्रवेश गर्न नपाईरहेको बेला नेपाली मुर्तिकारहरुलाई भ्याई न भ्याई भएको हो । तर कोरोना भाईरसका कारण प्रशासनले मुर्ति निर्माणमा रोक लगाएपछी कपिलवस्तुका मुर्तिकारहरु विचल्लीमा परेका हुन । 
कोरोना भाईरसको महामारी कायमै रहेको भन्दै बाजागाँजा नबजाउन र कुनैपनी मुर्ति नबनाउन सुचना जारी गरेपछी मुर्तिकार विचल्लीमा परेका हुन । जिल्ला प्रशाशन कार्यालय तौलिहवाले असोज १९ गते सुचना जारी गरेर कपिलवस्तु जिल्ला कोभिड १९ को उच्च जोखिम रहेको तथा संक्रमणको जोखिम उच्च रहेको तथा विस्तार तिब्र गतिमा भईरहेको जनाउदै कुनैपनी किसिमको मुति नबनाउने तथा विर्सजन नगर्ने भन्दै सुचना जारी गरेपछी मुर्तिकारहरु विचल्लीमा परेका हुन् ।
२ छोरा र ५ छोरीका बाबु उनी करिव ५० वर्षका भए २५ वर्षअघि देखि मुर्ति बनाउदै आएको उनले बताए । गत १ गतेबाट मुर्ति बनाउन सुरु गरेको छु । रातदिन मेहेनत गर्नुपर्छ । प्रशाशनले रोक लगाएको सुनेको छु बल्ल आएर रोक लगाएर अव के खाने के गर्ने उनले गुनासो गरे । मुर्तिका सामान सवै भारतिय बजारको भर पर्नुपर्छ ।
रोक लगाएपछी ल्याउन पाईन्छ । पाईदैन केहि थाहा छैन् । यसवर्ष ३ सेट मात्र मुर्ति बनाएको छु उनले निराश हुदै भने । छोराहरु २ भाई नै अलग भएका छन् । छोरीहरु घर घर गए । गरिखाने पेशा यहि हो सुस्केरा हाल्दै भने । के गर्ने एउटा मुर्तिको १६ देखि २५ हजारसम्म लिने गरेको बताउने उनले यसपाली कोरोना भाईरसका कारण कम माग आएको र कतिपय टाठाका ठाउँको नबनाएको बताए ।
उनिमात्र होईन कपिलवस्तुको दक्षिणी र पश्चिमी क्षेत्रका विभिन्न स्थानमा मुर्तिकारहरुले निर्माण गरेका मुर्तिहरु के गर्ने कसो गर्ने भन्ने अवस्थामा पुगेका हुन् । यता यस अगाडीका वर्षहरमा जस्तो भारतिय मुर्तिकारहरु भने नेपालमा प्रवेश गर्न पाएका छैनन् ।
सिमा क्षेत्रमा कडाई र कोरोना महामारीका कारण भारतिय मुर्तिकारहरु नआएको बहादुरगन्जका दिनेश गुप्ताले बताए । माटोबाट निर्माण गरिएका यस्ता मुर्तिहरु नवदुर्गाभरि पुजापाठ गरि दशैको भोलिपल्ट नदि वा तलाउमा बाजा गाजा र र्याली सहित विसर्जन गर्ने प्रचलन छ । यो प्रचलनले धार्मिक महत्व राख्ने भएपनी वर्षेनी अस्थाई संरचनामा लाखौ खर्च भैरहेको थियो । यसवर्ष भने कताकती ठाउँमा मात्र स्वदेशी मुर्तिकारहरुले मुर्तिहरु बनाईरहेका छन् ।
