मोहन बेल्वासे

राजनीतिक दलहरूबीच मिनी जनमत संकलनको आधार मानिएको स्वतन्त्र विद्यार्थी युनियनको निर्वाचन नजिकिएसँगै विद्याथीहरूलाई चुनाव लागेको छ । आगामी चैत्र ५ गते निर्वाचन गर्ने गरी त्रिभुवन विश्वविद्यालयले निर्वाचनको कार्यतालिका सार्वजनिक गरेसँगै ठूला विद्यार्थी संगठनलाई चुनावी चटारोले छोएको हो ।
यसपटक त्रिविले २८ वर्षसम्मका विद्यार्थी मात्र उम्मेदवार बन्न पाउने र वाल पेन्टिङ लगायतका भड्किलो प्रचार प्रसारलाई रोक लगाएको छ । कडा आचारसंहिता ल्याएर निर्वाचन कार्यतालिका समेत अघि सारिसकेको छ ।
यसपटक प्रत्यक्ष र समानुपातिक दुवैं ढंगको मिश्रित प्रणालीमा निर्वाचन हुँदै छ । यो समाचार तयार पर्दा सम्म उमेद्वार चयन सकेर विद्यार्थी संगठनभित्र आन्तरिक तयारीहरू भइरहेको बताइन्छ ।
आगामी चैत ५ गतेका लागि निर्धारण गरिएको चुनावमा भाग लिन चाहने विद्यार्थी संगठनले क्याम्पसहरुमा संगठन दर्ता गरिसकेका छन् । निर्वाचन देशभरिका त्रिविका ६२ आङ्गिक र एक हजार ४० सम्बन्धन प्राप्त क्याम्पसमा हुँदैछ ।
फागुन २८ गते बिहान ११ बजेदेखि दिउँसो २ बजेसम्म उम्मेदवारको नामावलीमाथि दाबी-विरोध र फागुन २८ गते साँझ ५ बजे उम्मेदवारको अन्तिम नामावली प्रकाशनको समय तोकिएको थियो । स्ववियू निर्वाचनको कार्यतालिका प्रकाशनपछि क्याम्पसको वार्षिक प्रणालीअन्तर्गतका स्नातक प्रथम वर्षको विद्यार्थी भर्ना बन्द गरिएको छ ।
आचारसंहिता अनुसार विद्यार्थी संगठनले फागुन २९ गतेदेखि चैत २ गते राति १२ बजेसम्म मात्र प्रचारप्रसार गर्न पाउँछन् । त्रिविमा २८ वर्ष उमेरहद र मिश्रित निर्वाचन प्रणालीमा निर्वाचन गर्न लागिएको हो । निर्वाचनमा विसं २०५१ चैत १८ गते जन्ममिति र सोभन्दा पछि जन्मेका विद्यार्थी उम्मेदवार हुन पाउनेछन् । त्रिविले माघ २२ गते नै स्ववियू निर्वाचनसम्बन्धी निर्देशिका पारित गरेको थियो । स्ववियूको अध्यक्ष, सचिव र कोषाध्यक्ष तथा ५० प्रतिशत सदस्य प्रत्यक्ष निर्वाचन प्रणाली र उपाध्यक्ष र सहायक सचिव तथा ५० प्रतिशत सदस्य समानुपातिक निर्वाचन प्रणालीबाट चयन हुनेछन् ।

स्ववियू कार्यसमिति दुई सय विद्यार्थी बराबर ११ सदस्यीय कार्यसमिति, दुई सय एकदेखि एक हजारसम्म विद्यार्थी भए १३ जनाको कार्यसमिति, एक हजार एकदेखि तीन हजारसम्म भए १९ जनाको र तीन हजार एकदेखि पाँच हजारसम्म २१ सदस्यीय कार्यसमिति हुने उल्लेख गरिएको छ ।
त्रिविमा २०१८/१९ देखि प्रत्यक्ष प्रणालीमा हुँदै आएको थियो । २०३० सम्म प्रत्येक वर्ष स्ववियू निर्वाचन हुँदै आएकोमा २०३६ देखि दुई-दुई वर्षमा गराउन थालियो । २०७३ देखि मिश्रित निर्वाचन प्रणालीमा स्ववियू निर्वाचन भएको थियो । २०७३ मा उपत्यकामा नौ र उपत्यका बाहिर १७ क्याम्पसमा निर्वाचन भएको थियो ।
२०६५ सालयता भने यो चुनाव नियमित हुनसकेको छैन । २०६५ चैत ६ गतेपछि एकैपटक आठ वर्षमा २०७३ चैत १५ गते स्ववियू चुनाव भएको थियो ।

कपिलवस्तुमा ८ क्याम्पसमा निर्वाचन, समिकरण फरक
आसन्न निर्वाचनमा कपिलवस्तुका ६ वटा क्याम्पसमा निर्वाचन हुने भएको जनाईएको छ ।
जिल्लाको बाणगंगामा रहेको सिद्धार्थ क्याम्पस , बाणगंगा बहुमुखी क्याम्पस लौगाई , सदरमुकाम तौलिहवामा रहेको कपिलवस्तु बहुमुखी क्याम्पस, शिवराजमा रहेको नेपाल आदर्श क्याम्पस, समयथान बहुमुखी क्याम्पस, बुद्धभुमी क्याम्पस बरकलपुर , गौतमबुद्ध क्याम्पस र फलारीवावा बहुमुखी क्याम्पसमा निर्वाचन हुने जनाईएको हो ।
कपिलवस्तुका ३ क्याम्पसमा पहिलो पट्क निर्वाचन
जिल्लाको बुद्धभुमी क्याम्पस बरकलपुर , गौतमबुद्ध क्याम्पस र फलारीबाबा बहुमुखी क्याम्पस मा पहिलो पट्क स्ववियु निर्वाचन हुन लागेको हो । गौतमबुद्ध क्याम्पसमा यस अगाडीको निर्वाचनमा विवाद भएपछी स्थगित भएको थियो ।
यसपट्क पनी क्याम्पसमा त्रि.वि.ले तोकेको स्नातक तह प्रथम वर्ष मा अध्ययनका लागि फागुन ४ गते सम्म भर्ना भएका विद्यार्थी मताधिकार हुने निणर्यलाई वेवास्ता गर्दै पछि सम्म भर्ना भएका विद्यार्थी हरुलाई समेत समेटेर मतदाता नामावली प्रकाशन गरेपछी विद्यार्थीहरुले विरोध गर्दै आएका थिए । यद्यपी क्याम्पसले भने यो विषयलाई विद्यार्थीसँगको वार्तापछी टुड्डाएको जनाएको छ । क्याम्पसका सहायक प्राचार्य दिपक भुषालले जानकारी दिए । सो विषयको शनिवार सहमती पछी मनोनयनको समय थप गर्दै आईतवार सम्मका लागि दर्ताको समय थप गरेको थियो ।
नेविसंघ र अनेरास्ववियु विच मुख्य प्रतिस्पर्धा
कपिलवस्तुका सिद्धार्थ क्याम्पसमा , बाणगंगा बहुमुखी क्याम्पस लौगाई , गौतमबुद्ध बहुमुखी क्याम्पस, बुद्धभुमी क्याम्पस बरकलपुर र कपिलवस्तु बहुमुखी क्याम्पसमा तौलिहवामा अनेरास्ववियु भर्सेस ने.वि.संघ विच मुख्य प्रतिस्पर्धा हुने देखिएको छ ।
अधिकांस क्याम्पसमा सत्तारुढ विद्यार्थी संगठन विच आंशिक तालमेत
कपिलवस्तुको शिवराजमा रहेको नेपाल आर्दश बहुमुखी क्याम्पस , समयथान बहुमुखी क्याम्पस, बाणगंगा बहुमुखी क्याम्पस लौगाई, बुद्धभुमी क्याम्पस बरकलपुर, लगाएतमा सत्तारुढ विद्यार्थी संगठनविच तालमेल भएको छ । नेपाल आदर्श बुहुमुखी क्याम्पसमा ६ सय विद्यार्थी मतदाता संख्या रहेको छ । यहाँ ने.वि.संघ अखिल छांैठौ विच तलमेल भएको छ भने लोकतान्त्रिक संयुक्त विद्यार्थी समुहका तर्फबाट लो.स.पा निकट समाजबादी विद्यार्थी संगठन अखिल क्रान्तिकारी , नेकपा एस निकट विद्यार्थी संगठन अनेरास्ववियू विच तालमेल भएको छ । यस अगाडीको स्ववियु जितेको राप्रपा निकट विद्यार्थी संगठन राष्ट्रय प्रजातान्त्रिक विद्यार्थी संगठन र अनेरास्ववियु एक्ला एक्लै होमिएका छन् । यता समयथानमा पनी सोही प्रकृया रहेको छ । समयथानमा ३ सय विद्यार्थी उमेद्वार रहेका छन् । यसैविच कपिलवस्तु बहुमुखी क्याम्पसमा तौलिहवामा ९ सय ८७ विद्यार्थी मतदाता रहेका छन् । यहाँ संयुक्त लोकतान्त्रिक विद्यार्थी समुहबाट ने.वि.संघ , लो.स.पा निकट समाजबादी विद्यार्थी संगठन विच तालमेल भएको हो । अनेरास्ववियु र अखिल क्रान्तिकारी विद्यार्थी संगठन ले भने एक्ला एक्लै उमेद्वारी दिएका छन् । अनेरास्ववियु ले प्यानललै र अखिल क्रान्तिकारीले सभापती र सचिवमा मात्र उमेद्वारी दिएको त्यहाँबाट निर्वाचन अधिकृतहरुले जानकारी दिएका हुन् ।

सिद्धार्थ क्याम्पसमा अनेरास्ववियु र छौंठौ विच तालमेल

जिल्लाको सवैभन्दा ठुलो सिद्धार्थ क्याम्पस बुङ्ची मा अनेरास्ववियु , राष्ट्रिय जनमोर्चा निकट अखिल छौठौ र नेकपा बहुमत निकट अखिल क्रान्तिकारी विच तालमेत भएको छ ।
ने.वि.संघ हालसम्म एक्लै चुनावी मैदानमा देखिएको छ भने विप्लव निकट विद्यार्थी संगठन अखिल क्रान्तिकारी, माओवादी निकट क्रान्तिकारी विद्यार्थी संगठन र वैध निकट अखिल क्रान्तिकारी विच तालमेत भएको बुझिएको छ । नेकपा एस निकट अनेरास्ववियू ले भने क्रान्तिकारी गठबन्धनलाई सधाउने निणर्य गरेको हो । यद्यपी मनोनयन फिर्ता हुने समयावधी सम्म पनी तालमेलको प्रयास हुने विद्यार्थी संगठनहरुले जनाएका छन् । सिद्धार्थमा ११ सय ७३ विद्यार्थी मतदाता रहेका छन् । त्यसैगरि बाणगंगा बहुमुखिमा ३ सय ४० समयथानमा ३ सय, नेपाल आदर्शमा ६ सय , बरकलपुर मा २ सय २६ गौतमबुद्धमा २ सय ८४ विद्याथी मतदाता संख्या रहेको निर्वाचन अधिकृतहरुले जनाएका छन् ।
यस अगाडी कहाँ कसको नेतृत्व

कपिलवस्तुको सिद्धार्थ क्याम्पस : अनेरास्ववियु
नेपाल आदर्श बहुमुखि क्याम्पस : रा प्र.पा निकट( राष्ट्रिय प्रजातान्त्रिक विद्यार्थी संगठन)
समयथान बहुमुखि क्याम्पस : रा प्र.पा निकट( राष्ट्रिय प्रजातान्त्रिक विद्यार्थी संगठन)
बाणगंगा बहुमुखि क्याम्पस लौगाई : ने.वि.संघ
कपिलवस्तु बहुमुखि क्याम्पसमा : स्वतन्त्र समुह

यो समाचार गत आईतवारको लुम्बिनी दर्पण पत्रिकामा प्रकाशित छ ।