लुदअ, रुपन्देही
सरकारले बैदेशिक रोजगारको लागि श्रम स्वीकृति नदिएका ६४ राष्ट्रमा नेपालीहरु पुगेका छन् । साथीभाईको लहलहै र धेरै पैसा कमाउने सपना बोकेका तर आफु जाने राष्ट्रका बारेमा राम्रो ज्ञान बिना श्रममा जाने ठूलो जमात रहेका छन ।
पौरखी नेपालका परियोजना टिम लिडर मन्जु गुरुङले आम नागरिकमा सुचनाको पहुच नहुदा अझै पनि धेरै युवाहरु ठगिनुपरेको अवस्था रहेको दुखेसो गरिन । ‘हाल १ सय ११ राष्ट्रहरुमा नेपाल सरकारले श्रम स्वीकृति खुल्ला गरेको छ तर नेपालीहरु १ सय ७५ बढि राष्ट्रमा श्रममा गएको तथ्याक छ ।’—उनले भनिन ।
बैदेशिक श्रमलाई सुरक्षित, सहज र लाभदायक बनाउनेतर्फ सरोकारवालाहरुले जोड दिनुपर्ने उनको तर्क छ ।
बाध्यताकै कारण वैदेशिक रोजगारमा जाने नेपाली युवाहरुलाई सहजिकरण आवश्यक रहेको उनले बताईन । ईसारा ईन्टिच्युटको सहयोग र पौरखी नेपालको आयोजनामा सरोकारवालासंग मंगलबार बुटवलमा प्रवासी कामदारहरुको लागि न्यायोचित भर्ना अभ्यासबारे उज्वल सपना अन्तरक्रिया कार्यक्रममा उनले एकैपटक वैदेशिक रोजगारमा युवाहरुलाई रोक्नेभन्दा पनि ब्यवस्थित गर्न जरुरी रहेको बताईन ।
यहि समस्यालाई मध्यनजर गरि उज्वल सपना कार्यक्रम चलाएको उनले बताईन । दैनिक १७ सय युवाहरु विदेश पलाएन भैरहेको अवस्था छ । यसबाहेक लुकिछिपि जानेको कुनै तथ्याक छैन । यस्तोमा सुरक्षित रुपमा जान पाउने अधिकारलाई सुनिश्चित गर्ने लक्ष्य रहेको उनले बताईन । बैदेशिक रोजगारमा जाने श्रमिकहरुले पैसा तिर्न नपर्ने शून्य नीति अवलम्बन गर्ने राष्ट्रमा जाने श्रमिकहरुलाई सहजिकरण गरेको छ ।
गृह श्रमिकहरु खुलाउनुपर्ने सुझाव समेत आएको छ । खाडी मुलुकबाट श्रममा जाने देशहरु बसेर कोलोम्बो प्रक्रिया तयार गरेको छ । जसमा १० वटा बुदाहरुमा कार्यान्वय गराउनुपर्नेमा जोड दिएको छ। जसमा आईएलओको ८ वटा बुदाहरुलाई समेटिएको छ । यसमा हटलाईनमार्फत सुचना दिनेसम्मको ब्यवस्था रहेको छ । वैदेशिक रोजगारको विषय धेरै क्षेत्र र संघसंस्थाहरुको भुमिका जोडिएको हुदा बहुपक्षित हस्तक्षेप जरुरी रहेको उनले बताईन । मुख्य गरि नेपाल, श्रीलंका, भारत, पाकिस्तान, बंगलादेशबाट मलेसियामा श्रमिकहरु बढि जाने गर्छन ।
उज्जल सपना (गोल्डेन ड्रिम्स) एप्प तयार गरेर रोजगारमा जाने श्रमिकहरुलाइ सचेत गराउने काम अघि बढाएको परियोजना अफिसर मनिष केसीले बताए । यसमा सुरक्षित रोजगार पाउने राष्ट्रको पहिचान, आफू श्रम गर्न जाने देशको श्रम ऐनबारे ज्ञान, धर्म र संस्कृतिबारे ज्ञान, लेभल ल, कामदारको अधिकार, पासपोर्ट महत्त्व, मेन पावरहरुको पहिचानका बारेमा जानकारी दिईएको छ ।
संस्थाबाट कोभिड संक्रमणको समयमा ७ सय बढि वैदेशिक रोजगारमा गएका श्रमिकहरुलाई परिवारसंग पुनः एकीकरण गराउने, वैदेशिक रोजगार बोर्डबाट क्षतिपूर्ति, सहजिकरण, स्वस्थ्य परिक्षण लगायत सहजिकरण गरेको बताए ।
कार्यक्रममा पौरखी नेपालका अध्यक्ष सत्रकुमारी गुरुङले बैदेशिक रोजगारलाई जिरो कस्ट प्रभावकारी बनाउने गरि सरोकारवालाहरु एक भएर काम गर्न जरुरी रहेको बताईन । पौरखी नेपालले सुरक्षित वैदेशिक रोजगार, हामी सबैको साझा सरोकार नारासहित समुदायस्तरमा काम गर्दै आएको उनले बताईन ।
हाल नेपालमा करीब दर्ता/नबिकरण भएका ८ सय ७५ बढि मेन पावर कम्पनीहरु रहेका छन । त्यसमध्ये थोरैमात्र उज्वल सपनामा जोडिएका छन । मलेसियाको रोजगारदाता कम्पनीहरु यसमा सुचिकृत भएका छन जो शून्य श्रममा कामदार लैजान तयार छन ।
