हरि आचार्य, कपिलवस्तु
अनौपचारिक क्षेत्र सेवा केन्द्र (ईन्सेक) कपिलवस्तु र बाणगंगा मानव अधिकार समुहको संयुक्त आयोजनामा शिक्षा, स्वास्थ्य, खाद्य र आवासको अधिकारको सवालमा अन्तरक्रिया गरिएको छ । स्थानीय समुदायलाई सचेत पार्दै जिम्मेवार निकायलाई जवाफदेही बनाउने कार्यक्रम अन्तर्गत सरोकारवालाहरु बिच अन्तरक्रिया गरिएको हो ।
बाणगंगा नगरपालिकाको सभाहलमा सम्पन्न कार्यक्रममा विभिन्न समस्या तथा सल्लाह सुझाव आएका थिए । शिक्षाको क्षेत्रमा सामुदायिक विद्यालयका विद्यार्थीहरुले शुल्क तिनुपर्ने, विद्यार्थीहरुको अनुपस्थिती, विद्यार्थीहरु बस्ने कार्यालयमा टिनको छानो हुँदा समस्या भएको लगायतका समस्या आएका थिए ।
त्यस्तै कोरोनाका कारण अध्यापन नहुँदा पनि शुल्क तिर्नुपरेको, सरकारले निःशुल्क शिक्षा भनेता पनि अनेक बाहानामा विद्यालयले शुल्क लिएको विद्यार्थीहरुले गुनासो गरेका थिए । विद्यार्थीहरुलाई प्रदान गरिने सेनेटरी प्याड गुणस्तरिय नभएको विद्यार्थीहरुले गुनासो गरेका थिए ।
त्यस्तै बैकल्पिक शिक्षा प्रभावकारी ढंगले संचालन नभएको, अभिभावक शिक्षक संघ सक्रिय नभएको, सामुदायिक विद्यालय प्रति अभिभावकहरुको दायित्व बोध नहुनु र प्राविधिक शिक्षा तथा कम्प्युटर कक्षा प्रभावकारी नहुनु लगएतका गुनासाहरु आएका थिए ।
यसैगरी बजार अनुगमन हुन नसक्नु, कृषि शाखामा प्राबिधिकको संख्यामा कमी हुनु, फर्म दर्ता गर्न लालपुर्जा भएको जग्गा हुनुपर्ने जसले साना फर्मले सेवा तथा अनुदानबाट बन्चित हुनु, कोभिड १९ कोरोना भाइरसका कारण रोजगारी गुमाएका युवा लक्षित कार्यक्रम हुनपर्ने सुझाव प्राप्त भएका थिए ।
कार्यक्रममा ईन्सेक प्रतिनिधि पार्वती आचार्यले कार्यक्रमको बारेमा प्रकाश पार्दै संविधानमा व्यबस्था गरिएका मौलिक हकको बारेमा स्पष्ट पार्दै शिक्षा, स्वास्थ्य, खाद्य र आवास सम्बन्धीका हक अधिकारबारे कार्यपत्र प्रस्तुत गरेकी थिईन् ।
कार्यक्रमका प्रमुख अतिथि बाणगंगा नगरपालिकाका उप प्रमुख चक्रपाणि अर्यालले नगरवासीलाई शिक्षा, स्वास्थ्य, खाद्य र आवास सम्बन्धी हक अधिकारको महशुस गराउन सबै सरोकारवासंग छलफल गरि अगाडि बढ्ने बताए । उनले ईन्सेकले विगत देखिनै यस्ता कार्यक्रम गर्दै आएको र यी कार्यक्रमले निति तथा कार्यक्रम तर्जुमा गर्न सहयोग पुग्ने बताए ।
कार्यक्रममा नगरपालिकाका निमित्त प्रमुख प्रशासकिय अधिकृत तथा शिक्षा शाखा प्रमुख बाबुराम भट्राईले कुनै पनि विद्यालयले अतिरिक्त सेवा सुविधा बाहेक शुल्क नलिएको बताउदै त्यसको अनुगमन गर्ने बताए । उनले नगरको शैक्षिक क्षेत्रको विकासका लागि नगरपालिका सदैव तत्पर रहने बताए ।
त्यस्तै कृषि शाखा प्रमुख लेष बहादुर केसीले कृषकले खाद्य वस्तुमा बिषादिको प्रयोग कम गनुपर्नेमा जोड दिएका थिए । मलखादका लागि नगरका २१ वटा सहकारी छनोट गरि क्षेत्रफलको आधारमा कोटा निर्धारण गरिएको बताए ।
महिला, बालबालिका तथा ज्येष्ठ नागरिक शाखा प्रमुख सुशिला पन्तले महिला, वालवालिका तथा ज्येष्ठ नागरिकहरुको सुरक्षाका लागि नगर प्रतिवद्ध रहेको बताईन् ।
स्वास्थ्य शाखाका अधिकृत भक्तिराम पाण्डेले स्वास्थ्य क्षेत्रको अवस्थाको बारेमा जानकारी दिंदै स्वास्थ्य सामगी्रको अभाव हुन नदिने गरि अगाडि बढेको बताए ।
कार्यक्रममा वास अधिकारकर्मी नारायणी पाण्डे, नेपाल शिक्षक संगठनका जिल्ला अध्यक्ष टिकाराम पौडेल लगायतले आ आफ्नो धारणा राखेका थिए ।
नेपाल शिक्षक महासंघ कपिलवस्तुका जिल्ला अध्यक्ष दिना सुवेदी कमालले सरकारले निःशुल्क शिक्षा दिने भनेता पनि विद्यार्थीहरुले शुल्क तिनुपर्ने, सेनेटरी प्याडमा गुणस्तरियता नभएकाले यस तर्फ ध्यान दिन आवश्यक रहेको बताईन् । त्यस्तै अध्यक्ष कमलले समाजमा सबै विद्यार्थीको आर्थिक स्तर बलियो नभएकाले दिवा खाजालाई प्राथमिकबाट माध्यमिक तहसम्मका विद्यार्थीलाई खुवाउनुपर्ने बताईन् ।
बाणगंगा मानव अधिकार समुहका सल्लाहकार चेतना अधिकारीको स्वागत तथा सचिव मधु पाण्डेको सञ्चालनमा सम्पन्न कार्यक्रममा गजेहडा स्वास्थ्य चौकी प्रमुख दोर्ण प्रसाद बेल्बासे, नेपाल पत्रकार महासंघ जिल्ला उपाध्यक्ष हरि अधिकारी, संचारीका समुह लुम्बिनी प्रदेश अध्यक्ष पार्वती पाण्डे, कपिलवस्तु जिल्ला सदस्य भगवती न्यौपाने, बाणगंगा मौरीपालन तथा मह उत्पादन सहकारी संस्थाका ब्यबस्थापक नेत्र प्रसाद शर्मा, वाल अधिकार चेतना समुह वाल मावि वैरीया र झण्डा माविका विद्यार्थीहरु, अपांग उत्थान समाज, विभिन्न संघ संस्थाका प्रमुख तथा प्रतिनिधिहरुको उपस्थिती रहेको थियो ।
